Fiodor Dostojewski - mistrz prozy psychologicznej

Fiodor Dostojewski – mistrz prozy psychologicznej

Fiodor Dostojewski to autor znany każdemu, kto choć trochę interesuje się światową literaturą. „Zbrodnia i kara” przez wielu uważana jest za najlepszą książkę czytaną w polskich szkołach, jednak tytuł ten to zaledwie ułamek twórczości jednego z najpopularniejszych rosyjskich autorów. Kim był Dostojewski i czemu zawdzięcza międzynarodową sławę? Czytaj dalej!

Dostojewski – życiorys

Fiodor Dostojewski, a właściwie Fiodor Michajłowicz Dostojewski, przyszedł na świat w 1821 roku w Moskwie. Pisarz wychowywał się w licznej rodzinie – miał aż sześcioro rodzeństwa. Dzieciństwo Dostojewskiego nie było łatwe. Jego ojciec był lekarzem wojskowym, przez co od małego miał kontakt z cierpieniem i śmiercią. Przyszło mu także mierzyć się z biedą, alkoholizmem rodzica i jego agresją oraz na własne oczy obserwować zepsucie rozwijającego się, ogromnego miasta. Te doświadczenia miały ogromny wpływ na późniejszy dorobek literacki autora. Mimo trudnej sytuacji rodzinnej Fiodor ukończył studia w Wojskowej Szkole Inżynieryjnej w Petersburgu, uzyskując tytuł oficera. Zrezygnował jednak ze służby i zajął się… przekładem twórczości Balzaca, a później – pisaniem własnych utworów.

Pisarz w latach 40. był zaangażowanym członkiem Koła Pietraszewskiego – grupy literackiej sprzeciwiającej się polityce cara. Mimo że jawnie nie przeciwdziałała ona przywódcy, została uznana za organizację rewolucyjną, a osoby z nią związane skazano na śmierć. Karę złagodzono – Dostojewski trafił do Omska, gdzie poznał swoją pierwszą żonę. Małżeństwo to nie było jednak szczęśliwe. Po latach powrócił do Petersburga, gdzie zaczął układać swoje życie na nowo – pracował m.in. jako redaktor czasopisma. To tam poznał swoją drugą żonę, która towarzyszyła mu do śmierci i troskliwie opiekowała się chorym na epilepsję mężem, który odszedł w 1881 roku.

Twórczość wybitnego rosyjskiego pisarza

Dostojewski zadebiutował w roku 1846 powieścią epistolarną pt. „Biedni ludzie„, opowiadającą o uczuciu dwojga tytułowych biednych ludzi – urzędnika Makrego Diewuszkina i Wareńki Dobrosiełowej. To pierwsze dzieło pisarza nakreśliło dalszą twórczość autora, prozę zaangażowaną społecznie, ukazującą trudy życia małych ludzi i ich walkę o przetrwanie w okrutnym, lecz niepozbawionym uczuć, świecie. Powieść zdobyła uznanie czytelników, a Dostojewskiego okrzyknięto „nowym Gogolem”.

Jedną z książek, które przyniosły Dostojewskiemu międzynarodową sławę, była publikowana w odcinkach w czasopiśmie „Russkij Wiestnik” powieść „Zbrodnia i kara„. Losy Rodiona Raskolnikowa do dziś poruszają czytelników z całego świata. Na pierwszy rzut oka można stwierdzić, że to książka o zbrodni, jednak zamordowanie starej lichwiarki jest dopiero początkiem tego, z czym przyjdzie zmierzyć się biednemu, walczącemu o przetrwanie studentowi. „Zbrodnia i kara” to powieść o walce ze światem i samym sobą, swoimi słabościami, sumieniem, ale i szukaniem rozwiązań, przed których konsekwencjami nic nas nie uchroni. Książka ta do dziś pozostaje jedną z najbardziej poruszających klasyków światowej literatury.

W literackim dorobku autora znajdziemy także takie głośne tytuły jak „Idiota„, opowiadająca o losach Księcia Myszkina, naiwnego idealisty, chcącego zbawić świat, „Biesy”, wielowątkowa, antyutopijna powieść przedstawiająca świat będący konsekwencją skutków moralnego i politycznego nihilizmu czy „Bracia Karamazow”, ostatnia powieść pisarza, którą uważa się za jego najdojrzalsze dzieło, opowiadającą losach czterech braci, których łączy jedna tajemnica – zabójstwo ojca.

Książki Dostojewskiego a Rosja z XIX wieku

Proza Dostojewskiego świetnie oddaje ówczesny klimat i odbicie rosyjskiego społeczeństwa drugiej połowy XIX wieku. Na kartach jego powieści możemy przyglądać się życiu różnych warstw społecznych, wniknąć w tkankę zepsutego w oczach autora miasta, w którym na próżno szukać szczęścia i nadziei. Ten uderzająco pesymistyczny i niezwykle poruszający obraz wypływający z twórczości Fiodora Dostojewskiego zachwycił i wciąż zachwyca miliony czytelników z całego świata. To autor, obok którego nikt nie powinien przejść obojętnie!